Mekke'nin karanlık yılları

İslam ve Kuran’ın Mekke dönemi hem dinin ve kutsal metnin oluşum ve inşa evresinin hem de her ikisini tebliğ eden Hz. Peygamberin yaşamının çok büyük bir bölümünün geçtiği en uzun dönem olmasına rağmen hala bilinmeyenlerinin bilinenlerden çok olduğu bir  dönemdir. Bunu anlamanın en kestirme iki yolu vardır: biri Mekke kronolojisine bakmak, diğeri de Medine dönemi ile karşılaştırmaktadır. 

Önce Mekke kronolojisini yansıtan şu tabloya bakalım:

Sene	MEKKE DÖNEMI KRONOLOJİSİ
570	Hz. Peygamberin doğumu ve Süt anneye verilmesi
571
572
573
574	Annesi Amine’ye iade edilmesi
575	Amine’nin ölümü ve Dedesinin himayesine verilmesi
576
577	Dedesinin ölümü
578	Ebu Talib ile Şama gidiş
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589	Hılfül-fudul’a katılması
590
591
592
593
594	Hz. Hatice ile evlenmesi
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611	İlk Vahyin başlaması
612
613	Açık davetin başlaması
614	Kureyş’in eziyetlerinin başlaması
615	Habeşistana 1. Hicret
616	Habeşistana 2. Hicret
617
618
619	Şi’b-i Ebu Talibe giriş ve Kureyş’in boykotu
620	Hz. Hatice‘nin ve Ebu Talip’in ölümü. Hz. Sevde ile evliliği
621	İsra ve Mirac’ın gerçekleşmesi ve 1. Akabe beyati
622	İkinci Akabe beyatı ve Medine’ye hicret

     TABLO 1

Görüldüğü üzere bu tablo yarım asırlık bir yaşam kronoloojisi için çok eksik bir tablodur.  570-574 arası 4 yıllık bir dönem, 578-589 arasında 11 yıllık bir dönem, 589-594 arasında 5 yıllık bir dönem,  616-619 arası iki yillik bir dõnem, 594-611 arasında 17 sene gibi çok büyük boşluklar bulunmaktadır. Ya da başka  bir ifade ile risalet gorevinin geldiĝi 611 senesine kadar 40 yıllık süreçte sadece beş kişi ve beş olay meydana gelmiş gözükmektedir. Boyle bir tablo faciadır.  Milattan  önce 400'lerde yasayan Platon 'un yaşam kronolojisi hakkinda bile bundan en az on kat fazla bilgi bulunmaktadır. Oysa milattan sonra 6. Yüzyıl çok geç bir tarihtir. Yukarìdaki tabloya göre, Hz. Peygamber bu dönemlerde adeta  hiç yaşamamış gibidir. Dahası yarım asrı bulan bir yaşam için hepi topu on beş maddeyi bulmayan bir kronoloji ile karşı karşıya bulunduğumuz can yakıcı olduĝu kadar utanç vericidir de. Bir cümleye sığacak bir kronolojidir bu: Halime, Amine, Ebu Talip, Abdülmuttalip, Hatice, vahyin başlaması, Miraç ve İsra, Boykot, Habeşistana hicret ve Akabe görüşmesi.  Hepsi bu kadar. Siyer kaynaklarında sayfalar dolusu anlatılanların tamamı bu başlıkların köpürtülmesinden ibarettir.

Çok abarttığımız sanılmasın. Yukarıdaki tablo tekil bir örnek değildir. Üç aşağı beş yukarı yapılan kronolojilerin tamamı bu minval üzeredir. Aşağıda seçilmiş bir kronolojiler listesi ise yukarıdakinden daha vahimdir. Zira aşaĝıdaki tabloda verilen tarihlere bakıldığında, hazırlayanların bile kafalarının karişık olduğu gorülmektedir. Birbirini tutmayan tarihlerle oluşturulan bu liste sadece sıradan bir okurun deĝil, vicdanı olan her Müslumanın içini sızlatmalı. Liste oluşturulurken özellikle belli kurum ve isimler tercih edilmiştir. İslam Ansiklopedisi, Diyanet başta olmak üzere örnek olarak seçilen kronolojiler sahalarında bilinen İslam Tarihi hocalarından Hüseyin Algül, Kasım Şulul, Casim Avcı ve Mehmet Apaydın tarafından hazırlanmıştır.

	İsam	Diyanet	H. Algül	K. Şulul	C. Avcı	M. Apay.
Doğum	569	571	571	570	569	570
Halime’ye verilişi	569	575	571-575	570	574	574
Anneye iadesi	574	-	575-577	572-573	-	-
Göğsünün yarılması	-	-	-	574-575	-	-
Halime’ye 2. kez	-	-	-	575-576	-          -	-
Dayılarını ziyaret	-	-	-	576-577	-	577
Annesinin ölümü	575	-	-	576-577	575	578
Dedenin himayesi	575	576	577-579	-	-	-
Dedenin ölümü	577	587	579	578-579	577	578
Amcanın himayesi	-	-	579-584	578-579	-	-
Ebu Talib ile Şam	578	583	580	581-582	578	-
Ebu Talib ile 2. Şam	-	-	591	-	-	-
Zübeyr ile Yemen	-	588	-	-	-	-
Kahinin Uyarısı	-	-	-	576-577	-	-
Hılfül-fudul	589	-	591-592	-	578
Hatice ile evlilik	594	595	596	594-595	594	594
Haticenin kervanı	594	-	595	-	594	594
Kabe Hakemliği	605	608	605	606	605	605
Kasımın doğumu	-	-	-	-	-	595
Tahirin doğumu	-	-	-	-	-	597
Ficar savaşı	-	588	591	580, 590	578
Zeynebin doğumu	-	-	-	-	-	599
Rukiyyenin doğumu	-	-	-	-	-	602
Ü. Gülsüm’ün doğumu	-	-	-	-	-	603
İlk vahiy	610	610	610	610	610	611
Açık davet	613	613	-	612-613	613	611
Kureyşin eziyeti	614	-	-	-	614
Ömer ve Hamzanın Müslüman oluşu	614	616	615	-	616
Habeşistana 1. hicret	615	615	615-616	614	615	615
Habeşistana 2. hicret	616	616	-	-	616	615
Boykot	617-619	617-619	610-613	615-619	616-619	614-616
Hz. Alinin doğumu	-	-	-	599	-
Fatımanın doğumu	-	-	-	606	-	605
Aliyi himayesi	-	-	607	-	-	604
Necaşi ve Kureyşliler	-	-	617	-	-
Hatice ve Ebu Talibin ölümü	620	619	620	618-619	620	617
Hz. Sevde ile evliliği	620	-	-	-	620	619
Taife gidişi	-	620	-	619	-	617
İsra ve Mirac	621	620	620-621	620	621
Birinci akabe	621	620	621	620-621	620	621
İkinci akabe	622	621	622	622	621	622
Medineye hicret	622	622	-	-	622

          TABLO 2: 

Görüldüğü üzere verilen tarihlerin hiçbirinde sabitlik yoktur. Hz. Peygamberin doğum tarihi bile net değildir; Birinde 569, birinde 570, birinde ise 571 gibi üç yıllık bir farklılık söz konusudur. Diğer olayların tarihinde de benzer farklılıklar vardır. Dahası sıralama da bir bütünlük yoktur. Mesela birinde 575 senesi Abdulmuttalib’in himayesinin başladığı yıl olarak verilirke diğerinde Süt anneye verildiği tarihtir. Ya da mesela birinde 578 tarihi, Ebu Talibin himayesine aldığı tarih olarak verilirken bir diğerinde Şam’a ticaret için gidilen tarih olarak geçmektedir.

İlk tabloya nispetle TABLO 2 daha kalabalıktır: Bu tabloda; göğsünün yarılması, ticaret için Şam yolculuğu gibi rivayetler açısından sorunlu olanlar bir yana Hz. Ömer ve Hamza’nın Müslüman olmaları gibi peygamberin yaşam kronolojisiyle doğrudan ilgisi bulunmayan konular yer almaktadır. İkişer defa gerçekleşen süt anne Halime’ye veriliş,, Habeşistan hicreti, Akabe ve vahyin başlaması neticede birer başlık altında ele alındığında totalde bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar bir olaylar örgüsü ile karşı karşıya olduğumuz kolaylikla söylenebilir.

Bu kronolojiler arasında ciddiye alınabilecek ve verdiği tarihlendirmeler doğruya en yakın olan Kasım Şulul ve Mehmet Apaydın'a ait olandır. Ancak Şulul'ün verilerinde net bir rakam görünmemektedir, tahmini bir zaman aralığıdır. Apaydın'ın Siyer Kronolojisi ise  Şulul’un yaptığı çalışmadan daha ileri bir adımdır ve onun yaklaşık verdiği tarihler daha titiz bir çalışmanın ürünüdür. Ancak onda da büyük boşluklar vardır ve Mekke döneminin aydınlığa kavuşturulmayı bekleyen daha çok miktarda karanlık noktalar bulunmaktadır.

Apaydın’ın kronolojisinde en dikkat çekici noktalardan biri Ebu Talip ile Şam'a yolculuk, Bahira kıssası ve Hz. Hatice’nin kervanı yer almamaktadır. Çünkü Apaydın bu olayların hiç yaşanmadığı kanaatindedir. Bu nedenle verdiği uzun açıklamalar sonunda bu konuda tarihlendirme teşebbüsüne bile gerek duymadığını belirtmekte ve şöyle demektedir:

·       “Netice itibariyle Hz. Peygamber’in çocukluğunda amcası Ebû Ṭâlib’le ya da gençliğinde Ḫatîce’nin ticaret kervanıyla birlikte Şam’a herhangi bir ticarî yolculuk yapmadığı anlaşıldığı için bu konuda herhangi bir tarihlendirme yapmaya gerek görülmemiştir.” (Siyer Kronolojisi, s. 251)

Buna göre Ebu Talip ile birinci ve ikinci Şam seyahatleri, rahip Bahira dolayımında anlatılanlar, Hz. Hatice’nin kervanı ile Şama gidiş gibi Mekke kronolojisinin ana konularının başında gelen bu olaylar çıkarıldığı takdirde karşımıza çıkan tablo daha da daralmaktadir. Zira Mekke dönemine ilişkin kaynakların sayfalar dolusu köpürttükleri bu malzemelelerin yok sayılması halinde Mekke daha büyük bir karanlığa gömülmektedìr.

Bütün bu karmaşıklık ve belirsizliklerin nedeni sadece söz konusu kronolojiyi oluşturanların yetersizlikleri değildir. Bunun bir nedeni de 2. ve 3. yüzyıllarda siyer kaynaklarındaki verilerin bilgilerin sabitlik kazanması sonrasında bu bilgilerin aynen kopyalanıp üstün körü bir sıralama ile tekrar edilmesi ve derinlikli araştirmalarla yeni olguların eklenme cesaretì gösterilememesidir

Peki erken dönem siyer kaynaklarındaki kronolojik sıralama nasıldır derseniz yukarıdaki verilen tablodan anlaşılacağı üzere bizimkilerin Arapça versiyonudur. Zaten bizimkilerin yaptığı da Arapça bu verileri Türkçeye tercüme ederek aynen kopyalamaktır. Bunu daha yakından görmek için en erken kaynaklardan İbn İshak (ö. 151), İbn Hişam (ö. 218), İbn Sad (ö. 230), Belazuri (ö. 289) ve Taberi (ö. 310) gibi isimlerin eserlerinde verdikleri kronolojiye bakalım:

İBN İSHAK	İBN HİŞAM	İBN SA’D	BELAZURİ	TABERİ
Doğumu	Doğumu	Doğumu	Doğumu	Doğumu
Fil hadisesi	Hılfül fudul	Süt anne Halime	Abdulmuttalib’in ölümü	Abdulmuttalib ve oğlu Abdullah
Bahira kıssası	Abdülmüttalip ve Zemzem kuyusu	Amine’nin ölümü	Halime ve süt anne	Ebu Talib ve Bahira
Selman’ın Müslüman oluşu	Abdullah ve Amine’nin evliliği	Abdülmuttalip ve ölümü	Amine’nin ölümü	Hatice ile evlenmesi
Kabe hakemliği	Abdullah’ın ölümü	Ebu Talip’in himayesi	Halime’nin ölümü	Peygamber gönderilme yaşı
Varaka b. Nevfel	Halime ve süt anneliği	İlk Şam ziyareti	Ebu Talib’in kefaleti	Vahyin başlaması
Hira mağarası	Koyun çobanlığı	Koyun çobanlığı	Bahire kıssası	Kendisine ilk iman edenler
Vahyin başlaması	Halime’ye tekrar verilmesi	Ficar savaşı	Hatice ile nişanlanması	Habeşistana hicret
Kadir gecesi	Amine’nin vefatı	Hılfül-fudul	Hatice ile evlenmesi	Boykot
Vahyin kesilmesi	Abdülmuttalib’in vefatı	Şam’a İkinci gidişi	Kabe hakemliği	Akabe biatı
Hz. Ali’nin Müslüman oluşu	Ebu Talibin himayesi	Hatice ile evliliği	Peygamber gönderilmesi	Medine’ye hicret
Ebu Bekir’in Müslüman oluşu	Bahira kıssası	Kabe hakemliği	Vahyin başlaması
Ebu Zer’in Müslüman oluşu	Ficar savaşı	Peygamber olması	Ali’nin Müslüman oluşu
Muhacirin müslümanlığı	Hatice ile evliliği	Vahyin başlaması	Kabilesini uyarması
Müslümanların çektiği eziyetler	Hatice için ticarete çıkışı	İlk inen ayetler	Ebu Leheb ile mücadele
Şib’u Ebu Talip	Hatice’den doğan çocukları	İslam’a davete başlaması	Ebu Cehil ile mücadelesi
Kabeye asılan sahife	Kabe hakemliği	Habeşistana hicret	Çektiği eziyetler
Hamza’nın Müslüman oluşu	Hums uygulamasına muhalefeti	Boykot yılları	Habeşistan hicreti
Ömer’in Müslüman oluşu	Selman’ın Müslüman oluşu	Taife gidişi	Boykot yılları
Habeşistana ilk hicret	Peygamber gönderilmesi	Mirac ve beş vakit namaz	Taife gidişi
Ebu Talib’in ölümü	Vahyin başlaması	Birinci Akabe biatı	Birinci Akabe biatı
Hatice’nin ölümü	Hatice-Varaka ve Peygamber	İkinci Akabe biatı	12 Nakib ve Ensar
Fatıma Ali evliliği	Hatice’nin Müslüman olması	Medine’ye hicret	Mirac hadisesi
İsra ve Mirac	Vahyin kesilmesi		Medine’ye hicret
	Hatice’ye namaz ve abdesti öğretmesi
	Ali ile namaz kılması.
	Halka İslam’ı tebliği
	Ebu Talib’in İslam davetine yardımı
	Mekke dışında İslam’a daveti
	Kureyş’ten çektikleri
	Hamza’nın Müslüman oluşu
	Kureyşlilerin sorularına cevabı
	Bilal’in başına gelenler
	Yasir ailesi
	İlk Habeşistan hicreti
	Kurey’şin Habeşistan elçileri
	Ömer’in Müslüman oluşu
	Ebu Leheb ve karısı
	Habeşistan’dan geri dönenler
	Habeşistan’dan Hristiyan bir heyetin gelmesi
	İsra ve Mirac hadisesi
	Ebu Talib’in vefatı
	Taife gidişi
	Cin topluluğu ile buluşması
	Birinci Akabe
	Musab’ın Medine’ye gönderilmesi
	Medine’ye hicrete izin

     TABLO 4

Bu tabloda İbn Hişam'ın daha uzun bir liste vermesi meselenin özünü değiştirmemektedir. Neticede yukarıda verilen tablolarla birebir örtüşmese de burada birkaç farklı madde ilavesi vardır, hepsi o kadar. Aynı konular farklı başlıklarla ele alınmakta ve onlarca rivayet ile genişletilmektedir. İbn-i Hişam’ın aksine Taberi’nin özellikle Hz. Adem’den itibaren kendi dönemine kadar, bir nevi dünya tarihi ansiklopedisi mahiyetindeki eserinde konunun kısa ve muhtasar ele alınması bu nedenledir.

Ancak bu tablo, Hz. Peygamberin Mekke dönemi kronolojisinden ziyade İslam tarihi kronolojisidir. Mesela Kabe’ye asılan sahife, Selman’ın Müslüman oluşu, Muhacirin Müslümanlığı, Müslümanların çektikleri eziyetler gibi başlıklar Hz. Peygamberin bizzat yaşam kronolojisine dahil edilemez. Bunlar, İslam tarihi kronolojisinde yer alacak konulardır. Hz. Ömer ve Hamza’nın Müslüman olmaları, Bilal’in başına gelenler, Yasir ailesinin durumu da böyledir.

Burada söz konusu kaynakların sistematik olmasa da kronolojik sıraya riayet ettikleri söylenebilir. Ancak aradan bin yıldan fazla zaman geçmesine rağmen Hz. Peygamberin Mekke dönemi ile ilgili hala doğru dürüst bir kronoloji çıkarılamaması utanç vericidir. Özellikle ülkemizde yüzlerce ilahiyat fakültesi ve buralarda alanı sadece İslam tarihi olan binlerce ilahiyat profesörü doğru dürüst bir Mekke kronolojisi hala çıkaramamış olması üzerinde durulması gereken çok ciddi bir meseledir.

Burada kadar dile getirilenlerden; Hz. Peygamberin Mekke dönemindeki yaşamının karanlık noktalarının çok fazla olduğu anlaşılmış olmalıdır. Ancak meselenin daha açıklık kazanması için son bir tablo daha vermek istiyoruz. Aşaĝıda yer alan TABLO 5, erken dönemde yapılmış bir Medine kronolojisidir.

Bu tablo, Hz. Peygamberin Medine’deki on bir yıl süren yaşamının kronolojik olarak hepsini yansıtan eksiksiz bir tablodur.  Çok erken dönem kaynaklardan Halife b. Hayyat (ö. 240)’a ait Kitabut-tabakat ve’t-tarih isimli eserden alınmıştır. Eser, siyer kaynaklarının telif edildiği dönemde kaleme alınmış ve kronolojik ilk siyer kitabı olmak gibi bir özelliğe sahiptir. Hayyat, eserini Peygamberin Medine’ye hicret etmesiyle başlatmakta ve yıl yıl meydana gelen olaylara tek tek yer vermektedir.

Sene	Kitabut-tabakat ve’t-tarih
622/1	Medine Ulaşması
623/2	Ebva gazvesi, Buvat Uşeyre, Sefevan, Cüheyne, Bedir, Küdr, Sevik, Ubeyde gazveleri. Sifülbahr seriyyesi, Sad b. Malik Seriyyesi, Ebu Süfyan’ın takibi, Kıblenin tahvili,
624/3	Bahran gazvesi, Beni Kaynuka kuşatması, Uhud gazvesi, Uhut şehit listesi, Hamraü’l-Esed, Reci’i günü.
625/4	Bi’r-i Maune olayı
626/5	Seriyeyeler
627/6	Seriyyeler, Elçilerin emir ve krallara gönderilişi, Beni Müstalik, Hudeybiye antlaşması,
628/7	Hayber gazvesi, Fedek Antlaşması, Hayber şehitleri, Vadi’l-kura kuşatması, fedek Antlaşması, Seriyyeler, Kaza Umresi
629/8	Mute savaşı, Mekkenin fethi, Seriyyeler, Beni Cezimeler, Uzza putunun yıktırılması, Huneyn gazvesi, Taif gazvesi, Ci’rane olayı, Müellefe-i kulub’ün isimleri, Taifte şehit olanlar
630/9	Tebük gazvesi, Geriye kalan üç kişinin durumu, Ükeydir Düme Seriyyesi, Tevbe suresinin inişi, Heyetler
631/10	Veda Haccı, Necran halkının Müslüman oluşu
632/11	Hz. Peygamberin vefatı.

     TABLO 5

Görüldüğü üzere bu kronolojide hiçbir boşluk yoktur. Hayyat, hicrî birinci yıldan başlayarak her yıl gerçekleşen önemli olayları, savaşları ve o yıl ölen kimseleri zikretmektedir. Bu tablo bile tek başına Medine döneminin aksine Mekke döneminin ne denli çok karanlık noktalarının olduğunu göstermektedir.

Şimdi yukarıda verilen beş tablodan hareketle Mekke dönemine ilişkin bazı deĝerlendirmelerde bulunabiliriz:

1.   Yukarıdaki tablolara bakılırsa. İslamın Mekke dönemi, İslam tarihinin en karanlık dönemidir. Oysa İslam dini burada ortaya çıkmış, Hz. Peygamberin yaklaşık son on yılı hariç ömrünün çok büyük bir bölümü burada geçmiştir. Buna rağmen Hz. Peygamberin Mekke’de geçen yaşamına dair kaynakların verdiği bilgiler sadece karışık değil çok yetersizdir de. 

2.  Tarih, insanı zaman içinde ele alırken coğrafya mekan içinde ele alır. Siyer'in en büyük handikaplarından biri; her iki bilimin verileri gerçek anlamda örtüşmediğinden ortaya doğru bir kronoloji çıkmamaktadır.

3.    Mekke hakkında hem tarihi veriler hem  de coğrafi veriler eksik olduğundan bu bilgiler üzerine yapılan onlarca yanlış yorumu da beraberinde getirmektedir. Ancak biz burada sadece zamansal boyuta dikkat çekiyoruz. Dolayısıyla zamansal olarak Mekke kronolojisi hala varsayımlar ve tahminlerin ötesine geçememektedir.

4.    50 yıllık çok uzun bir süreci kapsayan Mekke dönemine ait bilgiler, bir elin parmaklarını geçmeyen çok kısıtlı bir alana hapsedilmiş gözükmektedir. Daha acı olan ise Mekke dönemine ait bilgilerin bir kısmının gerçekleştiği de kuşkuludur. Mesela Hz. Peygamberin gençliğinde Bahira isimli bir din adamı ile buluşmasını aktaran rivayetler güvenilirlik kriterlerinden yoksun olduğu için  Mekke doneminin en oönemli iki olayı olan Ebu Talip ile ve Hz. Hatice'nin kervanı ile Şam'a gidişini de şüpheli hale getirmìştir.

5.     Siyaset, siyeri çok buyuk oranda domine etmistir.   Mekke döneminin karanlık noktalarının fazla olmasında kaynakların yetersizliği yanında politik zeminin de elverişli olması başlıca etkenlerden biridir. Siyer kaynaklarının yazıldığı dönem, Emevi ve Abbasilerin ölümcül bir iktidar mücadelesi verdikleri bir dönemdìr. Farklı biçimlerde olsa da her ikisinin de ulemaya baskı yaparak siyer malzemesi ürettikleri çok net olarak biliniyor.  Mekke dönemindeki bilgi azlığının onları daha pervasızlaştırdığı da. Dolayısıyla siyer kaynaklarına giren bilgilerin büyük bir kısmı siyasi tercihlerle belirlenmiştir. Bu etki, karanlık olan Mekke dönemini daha da karanlık hale getirmiştir.

6.   Öte yandan erken dönem siyer kaynaklarının ayrıntılı bir kronoloji çıkaramamış olmaları onların ayıbı değildir.  21. Yüzyıla gelinmesine rağmen karanlık noktaların aydınlatılmasına dönük en ufak bir kıpırtı görünmemesi modern dönem Müslüman araştirmacılarının ayıbıdır. Ìslam tarihi ve siyerle meşgul olanlar konforlu alanlarını birakmaya hiç de istekli davranmamaktadırlar.

7.    Dahası eğer 19. Yüzyıl oryantalistlerin gayretli çalışmaları olmasaydı Mekke dönemi üzerindeki sis perdeleri belki de hiç fark edilmeden kalacaktı. Mesela onların özellikle Mekke dönemi üzerine derin tetkikleri ve araştırmaları olmasaydı, Müslüman araştìrmacılar belki de inanç ve hayal dünyalarında yaşamaya devam edecek ve bu konulara hiç eğilmeyeceklerdi. 

8.   Mesela sadece şu örnek bile can yakıcı bir gerçek olarak hala ortada durmaktadır: Peygamberimizin annesi Amine'nin ne zaman doğduğuna ilişkin bir çalisma hala yoktur ve kaç yılında doğduğu bilinmemektedir. Acaba kimsenin aklına gelmediğinden mi yoksa siyer kaynaklarında böyle bir bilgi olmadığından mı? Oysa aynı kaynaklar, babası Abdullah'ın doğum tarihi hakkında bazı tahmini rakamlar vermekredirler. 

 9. Aslında doĝru dürüst bir Mekke kronolojisinin hala çıkarılamamış olması bu ülkedeki ilahiyatçı akademik sefaleti gösterdiği gibi onlarca İlahiyat fakültesinin varlığını da anlamsız ve gereksiz kılmaktadır. Erken dönem kaynaklarında yer alan aşırı abartmaların ayıklanmadan aktarılmasıyla Mekke dõnemi mucizelerle başlamış ve ve hep mucizevi olaylarla devam etmiştir. 

10. Mesela bu dõnem Hz. Peygamber daha doĝar doĝmaz annesi Amine'nin gördüğü olaĝanüstûlüklerle başlamıştır.Anneden çıkan bir nurun tüm dünyaya kaplaması, Kisranın sarayındaki ateşin sönmesi gibi onlarca efsane üretilmiştir. Benzer bir durum baba Abdullah için de anlatılmaktadır. O'nun güzelliginden etkilenen ve onu arzulayan Mekkeli kadınları onun Amine ile evlendiĝi gün yuzunde parlayan "nübüvvet nuru"nun Amine'ye geçmesi yönündeki rivayetler böyledir.

12 Daha dört beş yaşlarında bu defa süt anne Halime benzer olaĝanüstülüklere tanıklık etmiştir. Hz. Peygamberin göğsünün yarılıp (şakk-ı sadr) melekler tarafından yıkandıktan sonra tekrar yerine konulması bir mucize olarak anlatılmaktadır. Bu olayın özellikle İnşirah suresi ile ilişkilendirilerek anlatılmasına rağmen surede göğsün genişletilmesi, ferahlaması bağlamında yapılan vurgu nasılsa cerrahi bir operasyona dönüştürülmüştür. 

13. On yaşına geldiĝìnde, bu defa, önce amcası Ebu Talip ile Şam'a gitmiş ve burada da Bahira isimli blr din adamının tanık olduĝu "bulutun onu gölgelediĝi" mucizesi başta olmak üzere "peygamberlik mührü" mucizesi,  Bahira'nın peygamberin yüzünü görür gomez onun " Peygamber olacaĝını" bilmesi gibi bir sürü  mucize gerçekleşmiştir. 

14, Yirmili yaşlarına geldiğinde neredeyse hakkındaki tek bilgi olan Hz. Hatlce'nin kervanı ile seyehata çıkması da yine bir mucize dolayımında nakledilmektedir. Bu defa da Hatlce'nin kölesi Meysere benzer bir mucizeye tanıklık etmekte ve yine bir bulutun peygamberi gölgelediĝi mucizesi gerçekleşmektedir.

15. Otuzlu yaşlarında gerçekleştiği tahmin edilen benzer mucizevi bir olay da Kabe hakemliği yaptığı dönemde gerçekleşmiştir. Buna göre, Kabe'nin yeniden inşası esnasında amcası Abbas ile birlikte Kabe'ye taş taşırken, amcası ona "Peştemalini kaldırıp omuzuna koy ki, omuzunu taştan korusun" demiş, O bunu yaptığında ise avret mahalli açılmış, bunun üzerine ise hiç de olağan olmayan bir şekilde aniden bagınlık geçirmiş ve bakışlarını gökyüzüne dikmiştir.

16. Peygamberlik döneminde ise  40 yaşlarının en onemli olaylarından biri yine bir mucizedir. Kureyşlilerle tartışması sonrasında, parmaĝıyla ayı ortadan ikiye ayırma mucizesi gercekleşmiştir. Ne var ki Peygamberin en büyük mucizelerinden biri olarak gösterilen Şakkı kamer mucizesi hakkında erken dönem siyer kaynaklarında  hiç bilgi nakledilmemektedir.

17. Nihayet mucizelerle başlayan ve mucizelerle devam eden Mekke dönemi,  yine büyük bir mucize ile sona ermektedir.   Kur'an'da bu konuda açık bir lfade yer almamasına rağmen,  siyerin belki de en fazla rivayet üretilen alanlarından biri olan İsra ve Miraç mucizesi de Mekke dönemi sonlarında gerçekleşmiştir. 

18. Görüldüğü üzere mucize merkezli, aşırı yüceltmeler ve övgüye dayalı anlatımlar ve bunlar arasında tarihi gerçekliklerle uzlaşması pek de mümkün olmayan olaylar hep Mekke'de ve çoğu da nübüvvetten önce gercekleşmistir.  Peygamberin doğumu münasebetiyle meydana gelen olağanüstülükler, Parmağıyla ayı ikiye ayırması (inşikak-ı kamer),  süt annenin tanık olduğu göğsünün yarılması (şakk- ı sadr), Bahira olayı,  İsra ve Mirac hep Mekke döneminde gerçekleşmiş mucizelerdi. Nedense Medine döneminde bunlara benzer bir mucize hiç gerçekleşmemiştir.            

19. Hz. Peygamber'in hayat hikayesi yazılırken, ilk kaynaklardan itibaren övgü niyetli olsun ya da olmasın onun hayatında olmamış bazı şeylerin olmuş gibi gösterilmesi ve bir kısım ilavelerle tahkim edilmesi Peygamberin Mekke dönemi kronolojisi olusturulması önündeki en büyük engelerden biri olmuş ve ne yazık ki bu, sonuna kadar kullanılmıştır. Gerek muhteva gerekse senet açısındançok ciddi problemleri olan Mucizeler çıkarıldığında ise Meke kronolijisi tek elin parmakaları adedine inmiştir.

20. İlk siyer yazarlarının bin bir sıkıntı içinde edindikleri malzemeyi, kaybolma endişesiyle kitaplarına derc etmelerini normal karşılayabiliriz; zira onlar bize ulaştırmak için yaptıkları bu çabanın mahsulü olan malzemenin, sonraki yıllarda değişmez kabullere ve Hz. Peygamber'i yanlış tanıtmalara sebep olabileceğini bilemezlerdi. Sonraki dönem kaynaklar bu malzemedeki yanlışlıkları ve eksiklikleri tetkik ederek, Hz. Peygamber'in siyerini ortaya koymaları gerekirken, bunun tersine elde ettikleri malzemeyi ilavelerle ve olabildiğince genişleterek ve mucizelerle süslüyerek olduğundan farklı bir peygamber portresi ortaya çıkarmışlardır. 

21. Taberi (ö. 310),  kitabının önsözünde bu duruma ìşaret ederek kitabındaki aktardığı malzemenin hepsinin doğru olmayabileceğini, kendisinin bunu (muhtemelen) ilmin kaybolmaması amacıyla, ravilerden duyduğu gibi aktardığı bilgisine yer vermektedir. (Bkz. Taberi, Tarihu'l-Ümem ve'l-Mulük, 1/7-8). Taberi gibi bir alim  yazının ilim ve kayıt işinin bu denli yaygın olmadığı bir dönemde  söylediği bu sözler günümüz siyercisi için bir ışık olması lazım gelirken, hiç de böyle olmamış, Taberi ve benzeri alimlerin naklettiklerinin ötesine geçmek bir yana çok daha geriye düşmüşlerdir. Bu ise rivayetlere kutsallık atfetme  hastalığının başlıca nedenidir.

Buraya kadar dile getirilenlerden ötürüdür ki Caetani (ö. 1935) haklı olarak sorar: “İslamiyet'in tevellüdü meselesi Avrupalı terceme-i hal (siyer) muharrirlerinden kısm-ı a'zamının hiç ihtimal vermedikleri derecede karanlık ve karışıktır” (İslam Tarihi, s. 525).

Velhasıl, Hz. Peygamberin doğru dürüst bir yaşam kronolojisini oluşruramamış Müslümanların onunla övünmeye de hakları yoktur.